Izgradnja brenda i njegova zaštita izazovan je zadatak. Ono što počinje kreativnim stvaranjem znaka koji je pamtljiv i prepoznatljiv, u slučaju uspeha proizvoda ili usluge na tržištu, neretko se pretvara u iscrpljujuću borbu za opstanak i rast. Što je brend vredniji i poznatiji kupcima, to je veći interes da se on očuva i zaštiti. Koja je uloga advokata u ovom procesu, koji su zadaci advokata za zaštitu intelektualne svojine, a šta je ono čime klijent mora sam da se pozabavi, teme su koje ćemo analizirati u ovom članku.
Pre zaštite – priprema i strategija
Odlučili ste da se priključite tržišnoj utakmici. Kreirali ste proizvod ili uslugu u koje verujete, analizirali ste tržište i shvatili da postoji tražnja za onim što nudite. Kvalitet i potencijalne specifične karakteristike vaše ponude učiniće da vam se klijenti vraćaju, ali brend je ono po čemu će vas pamtiti. Pri kreiranju biznis plana, jedan od osnovnih zadataka je strateški pristup razvoju brenda.
Od čega sve počinje? Odluka o imenu kompanije ili nazivu proizvoda prvi je korak ka razvoju brenda. Ukoliko se dvoumite oko različitih opcija, uloga advokata je da analizira postojeće brendove i da vas posavetuje o mogućnosti zaštite znakova za koje ste se odlučili. Konačan izbor je uvek na strani klijenta.
Postupak i načini zaštite brenda
Registracijom naziva kompanije u Republici Srbiji počinje zaštita naziva društva. Svako privredno društvo posluje i učestvuje u pravnom prometu pod poslovnim imenom koje je registrovalo pri Agenciji za privredne registre. Poslovno ime obavezno sadrži naziv, pravnu formu (npr. DOO) i mesto u kome je sedište društva. Naziv je karakteristični deo poslovnog imena po kome se to društvo razlikuje od drugih društava.
Naziv društva štiti se po samom zakonu kroz zabranu registracije istovetnog naziva ili naziva koji je podoban da izazove zabludu o identitetu sa drugim društvom. Agencija za privredne registre odbaciće novu prijavu ukoliko je naziv čija se registracija traži već registrovalo, prijavilo ili rezervisalo drugo lice. Ovo ujedno predstavlja prvu liniju zaštite u slojevitom sistemu zaštite brenda.
U slučaju da neko imitira vaš brend kroz registraciju naziva koji je podoban da zbuni kupce o tome od koga proizvodi, odnosno usluge potiču, advokat za intelektualnu svojinu i privredno pravo posavetovaće vas o mogućnosti podnošenja tužbe protiv prekršioca, rokovima za podnošenje tužbe, sadržini tužbenog zahteva, kao i o toku budućeg sudskog postupka.
Registracija žiga
Za razliku od zaštite naziva koja je karakteristično teritorijalno ograničenana na domaćem, nacionalnom tržištu, registracija žiga pruža mogućnost zaštite brenda na teritorijama većeg broja država.
Registracijom žiga na teritoriji Republike Srbije ostvarujete pravo na zaštitu i isključivu upotrebu znaka na nacionalnom tržištu. Advokat za intelektualnu svojinu posavetovaće vas o postupku registracije žiga, postojećim ograničenjima i ispunjenosti uslova za zaštitu, trajanju postupka i administrativnim troškovima. Uloga advokata je i da vam predoči mogućnost teritorijalnog proširenja žiga na tržišta na kojima planirate da poslujete. Strano fizičko ili pravno lice koje nema prebivalište, odnosno sedište na teritoriji Republike Srbije u postupku registracije žiga mora zastupati zastupnik ili domaći advokat.
Odbrana žiga u sudskom i upravnom postupku
Registracijom žiga ne okončava se njegova zaštita, jer prava borba za očuvanje brenda tek počinje.
Nosiocima prava na raspolaganju je nekoliko različitih postupaka, u zavisnosti od prirode povrede prava i radnji prekršioca. Domaće pravo predviđa mehanizme poput:
- prigovora na prijavu žiga,
- zahteva za pokretanje inspekcijskog nadzora i
- učestvovanje u eventualnom prekršajnom postupku, kao i
- pravo na podnošenje tužbe domaćem sudu.
Imajte na umu da zaštita brenda nije luksuz rezervisan za velike sisteme, već nužan korak za svakog ko ozbiljno gradi svoje prisustvo na tržištu. U moru sličnih proizvoda i usluga, prepoznatljivost i poverenje kupaca često zavise upravo od znaka koji Vas razlikuje. Uloga advokata nije da vam oduzme kontrolu, već da vam pruži sigurnost – da možete da se bavite razvojem, dok se pravna zaštita temelja vašeg identiteta nalazi u sigurnim rukama.